İsmail Beşikçi: Kürt Sorunu Uzmanı mı, Yoksa Düşünce Suçlusu mu?
Gündem

İsmail Beşikçi: Kürt Sorunu Uzmanı mı, Yoksa Düşünce Suçlusu mu?


27 September 20255 dk okuma1 görüntülenmeSon güncelleme: 28 September 2025

Türkiye'nin önemli sosyologlarından, Kürt sorunu üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan ve "Sarı Hoca" lakabıyla bilinen İsmail Beşikçi, yaşamı boyunca düşünce özgürlüğünü savunmuş ve bu uğurda büyük bedeller ödemiştir. Hakkında açılan davalar, aldığı hapis cezaları ve yasaklanan kitaplarıyla Beşikçi, Türkiye'de düşünce özgürlüğünün sembol isimlerinden biri haline gelmiştir. Peki, İsmail Beşikçi kimdir ve neden bu kadar tartışmalıdır?

İsmail Beşikçi'nin Hayatı ve Akademik Kariyeri

İsmail Beşikçi, gazeteci, yazar ve sosyolog olarak tanınır. İlköğrenimini İskilip'te, ortaöğrenimini ise Çorum Lisesi'nde tamamladıktan sonra 1962 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun olmuştur. Akademik kariyerine Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü'nde asistan olarak başlamış, "Alikan Aşireti Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme" başlıklı doktora teziyle sosyoloji bilimine önemli katkılarda bulunmuştur. Ancak, 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sonrası Marksist propaganda yaptığı iddiasıyla üniversiteyle ilişiği kesilmiş ve hakkında davalar açılmıştır.

Kürt Sorunu ve Hapis Yılları

Beşikçi'nin hayatındaki dönüm noktalarından biri, Kürt sorunu üzerine yaptığı araştırmalar ve yayınlardır. Bu çalışmaları nedeniyle hayatı boyunca yoğun baskılarla karşılaşmış, sekiz kez cezaevine girip çıkmış ve toplamda 17 yılını cezaevinde geçirmiştir. 1999'a kadar süren davalar sonucunda kendisine 100 yılı aşkın hapis ve yüksek para cezaları verilmiştir. Yayımladığı 36 kitaptan 32'si Türkiye'de toplatılmıştır. Bu durum, Türkiye'de düşünce özgürlüğünün ne kadar kısıtlandığının açık bir göstergesi olarak kabul edilmektedir.

Beşikçi'nin cezaevinde geçirdiği yıllar, onun düşüncelerinden vazgeçmesine neden olmamış, aksine onu daha da güçlendirmiştir. Cezaevindeyken de yazmaya ve araştırmaya devam etmiş, Kürt sorunu üzerine daha derinlemesine çalışmalar yapmıştır. Beşikçi'nin bu kararlılığı, onu sadece Türkiye'de değil, uluslararası alanda da tanınan bir figür haline getirmiştir.

  • Kürt sorunu üzerine yaptığı çalışmalar
  • Düşünce özgürlüğünü savunması
  • Akademik ve entelektüel yaşamı

Ödüller ve Mirası

İsmail Beşikçi, akademik ve entelektüel yaşamında bilimin özgürlüğünü, devlet ideolojisinin sorgulanmasını ve düşünce özgürlüğünü savunmuştur. Bu duruşu nedeniyle ulusal ve uluslararası alanda birçok ödüle layık görülmüştür. 2012 yılında Uluslararası Hrant Dink Ödülü, 2013 yılında Boğaziçi Üniversitesi tarafından fahri doktora unvanı verilmiştir. 2014'te ise Ermeni Soykırımı üzerine çalışmaları nedeniyle Batı Ermenileri Kongresi ve Erivan Devlet Üniversitesi tarafından Kevork Surenyants Nişanı ile onurlandırılmıştır.

İsmail Beşikçi'nin mirası, sadece yazdığı kitaplar ve yaptığı araştırmalarla sınırlı değildir. Aynı zamanda, düşünce özgürlüğünü savunma konusundaki kararlılığı ve cesaretiyle de birçok kişiye ilham kaynağı olmuştur. Beşikçi, Türkiye'de ve dünyada düşünce özgürlüğünün sembol isimlerinden biri olarak yaşamaya devam etmektedir.

İsmail Beşikçi'nin yaşamı ve çalışmaları, Türkiye'deki düşünce özgürlüğü mücadelesinin önemli bir parçasıdır. Onun yaşadığı zorluklar ve elde ettiği başarılar, gelecek nesillere ilham vermeye devam edecektir. Ankara'da yaşamını sürdüren İsmail Beşikçi, bugün hala düşünce ve özgürlük mücadelesinin sembol isimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Onun gibi düşünce insanlarının varlığı, toplumun gelişimi ve ilerlemesi için hayati öneme sahiptir.