Madagaskar'ın başkenti Antananarivo'da son günlerde yaşanan olaylar, ülkenin derin sorunlarını bir kez daha gözler önüne serdi. Binlerce insan sokaklara dökülerek hükümeti protesto ediyor. Peki, bu protestoların arkasındaki nedenler neler? Özellikle teleferik projesi, halkın öfkesini tetikleyen önemli bir faktör olarak öne çıkıyor.

Teleferik Projesi: Lüks mü, İhtiyaç mı?

Fransa'dan sağlanan finansmanla inşa edilen teleferik hattı, aslında trafik sorununu çözmeyi amaçlıyordu. Ancak, sürekli elektrik kesintileri nedeniyle neredeyse hiç çalışmıyor. Çalıştığında ise, bilet fiyatı birçok Madagaskarlının günlük yiyecek masrafından daha yüksek. Bu durum, teleferiği bir ulaşım aracı olmaktan çok, zenginlerin sefaleti izlediği bir "çekim merkezi" haline getiriyor.

Halkın tepkisi giderek büyüyor ve teleferik istasyonları ateşe veriliyor. Göstericiler, elektrik ve su kesintilerinden, yolsuzluktan ve Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina'nın istifasından bıktıklarını dile getiriyorlar.

Protestolar ve Şiddet

Cumhurbaşkanı Rajoelina, protestolara tüm kabinesini görevden alarak, sokağa çıkma yasağı ilan ederek ve güvenlik güçlerinin göstericilere saldırmasına izin vererek karşılık veriyor. Birleşmiş Milletler, protestolar ve yağmalamalar sırasında en az 22 kişinin öldürüldüğünü belirtiyor.

Protestocular, diğer ülkelerdeki genç aktivistlerle dayanışma içinde olduklarını gösteriyorlar. Ancak, Madagaskar'daki hayal kırıklıklarının temelinde yerel sorunlar yatıyor. Sömürge yönetiminin sona erdiği 1960'tan bu yana kişi başına düşen GSYİH neredeyse yarı yarıya azaldı. Bu, iç savaş yaşamamış bir ülke için oldukça büyük bir düşüş anlamına geliyor.

Madagaskar'ın Ekonomik Sorunları

Madagaskar'ın fakirliğinin nedenleri karmaşık. İşgücünün büyük bir kısmı geçimlik çiftçilikle uğraşıyor. Kuraklık ve ormansızlaşma, toprak verimliliğini ve gelirleri olumsuz etkiliyor. Nüfus hızla artarken, ormanlık alanlar azalıyor. Altyapı yetersiz ve yolsuzluk yaygın.

• Kırsal kesimde yoksulluk artıyor.
• Kentlere göç hızlanıyor.
• Elektrik ve su şebekeleri yetersiz kalıyor.
• Fırsatçı müteahhitler, pirinç tarlaları üzerine gecekondu mahalleleri kuruyor.

Bir iktisatçının dediği gibi, "Sorun ekonominin ötesine geçiyor." Ülke, ortak bir kimlik oluşturmakta ve halka fayda sağlayan bir devlet inşa etmekte zorlanıyor. Yolsuzlukla mücadele aktivisti Ketakandriana Rafitoson, "Biz bir mafya devletiyiz," diyor.

Umutsuzluk ve Ölüm Kültürü

Bazı ziyaretçiler, Madagaskarlıların yoksulluğa nasıl bu kadar uzun süre katlandıklarını merak ediyor. Bunun bir nedeni, güçlüleri eleştirenlere uygulanan baskı. Ancak, bazı Madagaskarlıların bu dünyadan çok öbür dünyaya önem vermesi de bir etken olabilir. Güneyde insanlar mezarları için evlerinden daha çok para harcıyor ve öldüklerinde zebu (sığır) sürülerini kurban ediyor. Adanın orta kesimindeki yaylalarda, ataları hoş tutmak için cesetlerin mezardan çıkarıldığı "kemik çevirme" ritüeli yapılıyor.

Madagaskar'da yaşanan protestolar, halkın artık sessiz kalmaya niyeti olmadığını gösteriyor. 2009'da yaşanan olaylar, Rajoelina'nın iktidara gelmesine yol açmıştı. Şimdi ise, Rajoelina da benzer bir kaderle mi karşı karşıya? Ordu liderlerinin tavrı, ülkenin geleceğini belirleyecek. Cumhurbaşkanının iktidarı, tıpkı çok sevdiği teleferikler gibi, pamuk ipliğine bağlı görünüyor.