Güney Kore'de siyasi deprem! Anayasa Mahkemesi, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'ün 3 Aralık 2024'teki sıkıyönetim ilanının anayasaya aykırı olduğuna hükmederek görevden azline karar verdi. Bu beklenmedik karar, ülke gündemine bomba gibi düştü ve Güney Kore siyasetinde yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor.
Anayasa Mahkemesi'nin Şok Kararı
Anayasa Mahkemesi, Yoon'un sıkıyönetim ilanının anayasada belirtilen "ulusal kriz" koşulunu karşılamadığına hükmetti. Mahkeme, ayrıca Yoon'un sıkıyönetim ilanının ardından, kararın reddedilmesini önlemek üzere Ulusal Meclise asker yollayarak kanunları ihlal ettiğini belirtti. Bu durum, mahkemenin kararında etkili oldu ve Yoon'un azline giden yolu açtı.
Mahkemenin kararında öne çıkan noktalar:
- Sıkıyönetim ilanının anayasaya aykırı bulunması
- Ulusal Meclise asker gönderilerek kanunların ihlal edilmesi
- "Ulusal kriz" koşulunun karşılanmaması
Azil kararı sonrası Yoon derhal görevden alınırken, ülke 60 gün içinde devlet başkanlığı için seçime gidecek. Bu durum, Güney Kore'de siyasi belirsizliği de beraberinde getirdi.
Sıkıyönetim İlanı ve Gözaltı Süreci
Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık 2024 gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, "muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere karıştığı" gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmişti. Ancak meclisin yaptığı oylamada bu kararın kaldırılması ve Bakanlar Kurulunda onaylanmasıyla geri adım atmıştı.
Ulusal Meclisin 14 Aralık 2024'te yaptığı oylamada azli istenen Yoon, Anayasa Mahkemesinin hakkında vereceği karara dek görevden geçici olarak uzaklaştırılmıştı. Azil davası dışında sıkıyönetim ilanı hakkında yürütülen adli soruşturma kapsamında 15 Ocak'ta gözaltına alınan Yoon, ülke tarihinde gözaltına alınan ilk devlet başkanı olmuştu.
Yoon, Seul Batı Bölge Mahkemesinin kararıyla "ayaklanmaya liderlik etmek" ve "görevi kötüye kullanmak" suçlamasıyla 19 Ocak'ta tutuklanmış, Güney Kore Savcılığı 26 Ocak'ta Yoon hakkında bu suçlamalarla iddianame hazırlamıştı. Seul Merkez Bölge Mahkemesinin tutukluluğu iptal etmesi ve fiziksel gözaltı olmadan yargılanmasına izin vermesiyle Yoon, 8 Mart'ta serbest bırakılmıştı.
Azil Süreci Nasıl İşledi?
Güney Kore'de devlet başkanının görevden alınması için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin, meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. Diğer siyasilerin azli için ise salt çoğunluk yeterli oluyor.
Azil oylamasının ardından azil istemi, Anayasa Mahkemesine intikal ediyor. Azil sürecine ilişkin kanıtları dinleyip değerlendirmek üzere duruşma düzenleyen mahkemenin, azli istemini onaylamak veya reddetmek için 6 ay süresi bulunuyor. Mahkemedeki 9 yargıçtan 6'sının kararı onaylaması halinde lider görevden alınıyor. Mahkemede halen 8 yargıç görev yapıyor.
Güney Kore Ulusal Meclisinin 14 Aralık'taki oylamasında nitelikli çoğunluk sağlanarak Yoon'un azli talep edilmişti.
Anayasa Mahkemesinin yargılamanın ardından azline karar verdiği Yoon, 2017'de azledilen eski Devlet Başkanı Park Geun-hye'nin ardından bu şekilde görevden alınan ikinci devlet başkanı oldu.
Güney Kore'de yaşanan bu siyasi kriz, ülkenin geleceği açısından önemli sonuçlar doğurabilir. 60 gün içinde yapılacak seçimler, ülkenin yeni liderini ve siyasi yönünü belirleyecek. Bu süreçte, Güney Kore halkının ve uluslararası toplumun gözü, yaşanacak gelişmelerin üzerinde olacak.
