
Türkiye'de Alarm Zilleri Çalıyor: 30 Fay Harekete Mi Geçiyor?
Türkiye, Kahramanmaraş depremlerinin yaralarını sarmaya çalışırken, Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir'den endişe verici bir açıklama geldi. Sözbilir, Türkiye'deki fay hatları üzerinde yapılan incelemelerde, 30 fayın "deprem üretme zamanı gelmiş" durumda olduğunu belirtti. Bu açıklama, ülke genelinde deprem riskine ilişkin endişeleri yeniden alevlendirdi.
Sismik Boşluklar ve Deprem Riski
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 2011 yılından bu yana Türkiye'de tanımlanan 485 fay hattı bulunduğunu ve bunların içinde "sismik boşluk" olarak adlandırılan bir fay tipi olduğunu vurguladı. Sismik boşluklar, uzun süredir deprem üretmeyen ve dolayısıyla stres biriktiren fay hatları olarak tanımlanıyor. Sözbilir, bu fayların her an deprem üretebilecek potansiyele sahip olduğunu ifade etti.
Sözbilir'in açıklamasına göre, deprem olmaması, fayların deprem üretmeden stres biriktirdiği anlamına geliyor. Bu durum, sismik boşluklardaki enerji birikiminin artmasına ve dolayısıyla gelecekteki depremlerin şiddetinin yükselmesine neden olabilir. Son 20 yılda Türkiye'de fayları kesip inceleme yönteminin uygulanmaya başlanmasıyla birlikte, fayların en son depremden bu yana geçen süresi de dikkate alınarak yapılan değerlendirmeler, 30 fayın sismik boşluk sınıfında olduğunu ortaya koydu.
Hangi Faylar Risk Altında?
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, hangi fayların risk altında olduğuna dair net bir bilgi vermese de, Türkiye'deki aktif fay hatlarının yoğunluğu dikkate alındığında, özellikle şu bölgelerde yaşayan vatandaşların daha dikkatli olması gerekiyor:
- Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF): Türkiye'nin en aktif fay hattı olan KAF, Marmara Bölgesi'nden başlayarak Doğu Anadolu Bölgesi'ne kadar uzanıyor. Bu hat üzerinde bulunan şehirler, deprem riski açısından yüksek öneme sahip.
- Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF): Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan DAF, son depremlerle de gündeme gelmişti. Bu fay hattı üzerindeki şehirlerde yaşayan vatandaşların da dikkatli olması gerekiyor.
- Batı Anadolu Fay Hattı (BAF): Ege Bölgesi'nde yer alan BAF, çok sayıda küçük faydan oluşuyor. Bu bölgedeki fayların da deprem üretme potansiyeli bulunuyor.
Ne Yapmalı?
Prof. Dr. Hasan Sözbilir'in açıklamaları, Türkiye'de deprem riskine karşı alınması gereken önlemlerin önemini bir kez daha ortaya koydu. Bu kapsamda, vatandaşların şu adımları atması öneriliyor:
- Binaların depreme dayanıklılığını kontrol ettirmek: Özellikle eski binalarda yaşayan vatandaşların, binalarının depreme dayanıklılığını uzmanlara kontrol ettirmesi gerekiyor.
- Deprem çantası hazırlamak: Deprem anında ihtiyaç duyulabilecek malzemelerin bulunduğu bir deprem çantası hazırlamak, hayati önem taşıyor.
- Deprem tatbikatlarına katılmak: Deprem anında nasıl davranılması gerektiğini öğrenmek için deprem tatbikatlarına katılmak gerekiyor.
- Bilinçli olmak ve panik yapmamak: Deprem anında panik yapmamak ve bilinçli bir şekilde hareket etmek, can güvenliğini sağlamak açısından önemli.
Prof. Dr. Hasan Sözbilir'in açıklamaları, Türkiye'nin deprem gerçeğiyle yüzleşmesi ve gerekli önlemleri alması gerektiğinin altını çiziyor. Unutulmamalıdır ki, deprem değil, dayanıksız binalar öldürür. Bu nedenle, bireysel ve toplumsal olarak deprem bilincini artırmak ve gerekli önlemleri almak, olası bir felaketin etkilerini en aza indirmek için hayati önem taşıyor.