Eğitim-İş'in 2024-2025 akademik yılına ilişkin Yükseköğretim Yıl Sonu Değerlendirme Raporu, Türkiye'deki üniversitelerin durumuna dair çarpıcı tespitler içeriyor. ODTÜ'de yapılan basın açıklamasında paylaşılan raporda, Türkiye'nin bilimsel yayın kalitesi açısından birçok Orta Doğu ülkesinin gerisinde kaldığı ve üniversitelerin adeta lise seviyesine indirgendiği belirtildi.

Türkiye'de Üniversitelerin Düşüşü

Rapor, Türkiye'deki yükseköğretim sisteminin ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu vurguluyor. Özellikle bilimsel yayın kalitesindeki düşüş, ülkenin uluslararası arenadaki rekabet gücünü olumsuz etkiliyor. Eğitim-İş, bu durumun nedenlerini ve çözüm önerilerini detaylı bir şekilde ele alıyor.

• Akademik Özgürlüğün Kısıtlanması: Üniversitelerin özerk yapısının zayıflatılması, bilimsel araştırmaların önünde önemli bir engel teşkil ediyor.
• Liyakatsız Atamalar: Akademik kadrolara yapılan atamalarda liyakat yerine siyasi veya kişisel ilişkilerin ön plana çıkması, kalitenin düşmesine neden oluyor.
• Yetersiz Finansman: Üniversitelerin araştırma ve geliştirme faaliyetlerine yeterli kaynak ayrılmaması, bilimsel üretkenliği olumsuz etkiliyor.

Eğitim-İş'in raporunda yer alan bir diğer önemli nokta ise, üniversitelerin fiziki ve teknolojik altyapısının yetersizliği. Özellikle laboratuvarlar, kütüphaneler ve diğer araştırma olanaklarının günümüz ihtiyaçlarını karşılamaması, öğrencilerin ve akademisyenlerin çalışmalarını zorlaştırıyor.

Bilimsel Yayın Kalitesindeki Gerileme

Türkiye'nin bilimsel yayın kalitesi açısından Orta Doğu ülkelerinin gerisinde kalması, raporda dikkat çekilen en önemli hususlardan biri. Bu durumun nedenleri arasında:

• Yükseköğretimde Kalite Kontrol Mekanizmalarının Zayıflığı: Bilimsel araştırmaların değerlendirilmesinde yeterli titizlik gösterilmemesi, düşük kaliteli yayınların artmasına yol açıyor.
• Akademik Teşvik Sisteminin Yanlış Uygulanması: Yayın sayısını artırmaya yönelik teşvikler, nitelikli araştırmalar yerine niceliğe odaklanılmasına neden oluyor.
• Uluslararası İşbirliğinin Yetersizliği: Türk akademisyenlerin uluslararası bilimsel projelere katılımının sınırlı olması, bilgi ve deneyim paylaşımını engelliyor.

Eğitim-İş'in raporunda, bu sorunların çözümü için bir dizi öneri sunuluyor. Bunlar arasında, üniversitelerin özerkliğinin güçlendirilmesi, liyakat esaslı atamaların yapılması, araştırma ve geliştirme faaliyetlerine daha fazla kaynak ayrılması ve uluslararası işbirliğinin teşvik edilmesi yer alıyor.

Eğitim-İş'ten Çözüm Önerileri

Eğitim-İş yetkilileri, raporun sonuçlarını değerlendirirken, Türkiye'nin geleceği için yükseköğretimin kalitesinin artırılmasının hayati önem taşıdığını vurguladılar. Sendika, bu konuda सरकार ve diğer ilgili kurumlarla işbirliği yapmaya hazır olduğunu belirtti. Eğitim-İş'in raporu, Türkiye'deki yükseköğretim sisteminin mevcut durumunu gözler önüne sererek, acil çözüm bekleyen sorunlara dikkat çekiyor. Raporun kamuoyunda geniş yankı uyandırması ve सरकार tarafından dikkate alınması bekleniyor.

Türkiye'nin bilim ve teknoloji alanında ilerlemesi, ancak nitelikli bir yükseköğretim sistemiyle mümkün olabilir. Bu nedenle, Eğitim-İş'in raporunda belirtilen sorunların çözümü için सरकारın ve diğer ilgili kurumların ivedilikle harekete geçmesi gerekiyor.